Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế IFRS là gì?
Các quốc gia trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng đang dần chuyển đổi Chuẩn mực kế toán từ Chuẩn mực kế toán quốc tế (IAS) sang Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS) để phù hợp hơn với môi trường kinh tế. Trong bài viết này sẽ thông tin với các đọc giả lý do tại sao phải chuyển đổi từ IAS sáng IFRS.
I. Tìm hiểu chung về IAS và IFRS
1. IAS là gì?
IAS là Chuẩn mực kế toán quốc tế (International Accounting Standards) do Ủy ban chuẩn mực kế toán quốc tế (IASC) ban hành. Các chuẩn mực này được áp dụng từ năm 1973 và hỗ trợ doanh nghiệp hiểu cách thức ghi nhận số liệu vào báo cáo tài chính.
IAS tạo nên một chuẩn mực chung khiến các doanh nghiệp trên toàn cầu có thể dễ dàng được so sánh với nhau hơn. Đồng thời việc xây dựng lòng tin đối với một công ty dựa trên báo cáo tài chính cũng được uy tín hơn nhờ IAS.
Các nhà đầu tư đều có thể tiếp cận thông tin và đánh giá công ty một cách dễ dàng nhờ những chuẩn mực đã được đặt ra.
Ý nghĩa của IAS
Mục tiêu chính của việc đặt ra các tiêu chuẩn này là làm cho việc so sánh các doanh nghiệp trên toàn cầu trở nên đơn giản hơn. Bên cạnh đó, việc đặt ra các tiêu chuẩn này là tăng cường tính minh bạch, xây dựng lòng tin và củng cố phạm vi thương mại và đầu tư toàn cầu. Việc xây dựng lòng tin đối với một công ty dựa trên độ chính xác và báo cáo tài chính sẽ trở nên dễ dàng hơn với sự trợ giúp của các chuẩn mực này, điều này giúp xây dựng trách nhiệm giải trình và tính hiệu quả trên thị trường tài chính.
Với sự trợ giúp của chuẩn mực, tất cả các nhà đầu tư lớn hoặc nhỏ lẻ đều có thể đưa ra các quyết định tài chính và đầu tư tốt hơn. Các chuẩn mực cũng hỗ trợ đưa ra ý tưởng để phân tích rủi ro và giúp phân bổ vốn. Ngoài ra, các chuẩn mực này phần nào cũng làm giảm một số các loại chi phí liên quan đến việc báo cáo cho các doanh nghiệp thuộc tập đoàn đa quốc gia.
2. IFRS là gì?
IFRS là Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (International Financial Reporting Standards) ra đời vào năm 2001. IFRS được ban hành bởi Hội đồng chuẩn mực kế toán quốc tế (ISAB) nhằm thay thế IAS.
IFRS bao gồm những bộ chuẩn mực về lập báo cáo tài chính chung cho mọi quốc gia trên thế giới. Nhờ đó, việc lập báo cáo tài chính được diễn ra đồng bộ hơn. Các doanh nghiệp trên thế giới có cùng chỉ tiêu để so sánh, trở nên nhất quán và đáng tin cậy hơn rất nhiều.
Ý nghĩa của IFRS
Tương tự IAS, IFRS là bộ các chuẩn mực được thiết lập giúp doanh nghiệp thuận lợi hơn trong việc lập báo cáo tài chính. Những chuẩn mực IAS được thay đổi dần thành IFRS từ năm 2001 để thiết lập ngôn ngữ kế toán phổ biến, dùng chung cho tất cả các doanh nghiệp ở các quốc gia trên toàn cầu. Các tiêu chuẩn này giúp báo cáo tài chính của một công ty minh bạch, nhất quán và dễ dàng so sánh hơn giữa các quốc gia khác nhau.
IFRS giúp doanh nghiệp hiểu rõ cách thức định khoản kế toán và phương thức phù hợp để báo cáo các tài khoản đó. Những điều này cũng giúp xác định rõ các tác động tài chính lên từng loại giao dịch. Dựa vào các tiêu chuẩn này mà tất cả các báo cáo tài chính của các doanh nghiệp khác nhau ở các quốc gia khác nhau là nhất quán và đáng tin cậy. Hiện nay, IFRS như một chuẩn mực chung được hầu hết các doanh nghiệp tham khảo cho các hoạt động kinh doanh của họ.
3. VAS là gì?
VAS là Chuẩn mực kế toán Việt Nam ( Vietnam Accounting Standards) được ban hành bởi Bộ Tài Chính từ giai đoạn 2000 – 2005. Chuẩn mực này dựa trên cả 2 bộ IAS – IFRS và xây dựng phù hợp với tình hình kinh tế của Việt Nam vào giai đoạn ban hành.
Như vậy, thời điểm hiện tại, chuẩn mực kế toán mà nước ta áp dụng là VAS, được dùng cho tất cả các doanh nghiệp hoạt động tại Việt Nam.
II. Tại sao cần chuyển đổi từ IAS sang IFRS hiện tại?
Về mặt kỹ thuật, IAS và IFRS là giống nhau và đều là những quy tắc, chuẩn mực trong báo cáo tài chính. IAS được ban hành trước và có một thời gian dài hoạt động cho tới khi IFRS ra đời để phù hợp hơn với nền kinh tế.
Hiện nay, các chuẩn mực của IAS không hoàn toàn bị lỗi thời và hủy bỏ toàn bộ. Tuy nhiên, việc chuyển đổi từ IAS sang IFRS hiện tại là điều cần thiết để phù hợp với quy mô kinh tế và thông lệ kinh doanh hiện tại.
Kể từ năm 2001 đến nay, cả IAS và IFRS đều được song song tồn tại và là chuẩn mực chung cho kế toán toàn cầu. Mỗi quốc gia lại dựa vào 2 tiêu chuẩn kể trên để đặt ra những quy định riêng phù hợp với nước mình.
Ví dụ như tại Việt Nam vẫn đang sử dụng VAS làm tiêu chuẩn kế toán. Vậy thì vì sao cần chuyển đổi từ IAS sang IFRS vào thời điểm hiện tại?
- Nguyên tắc giá gốc không còn phù hợp với hiện tại
IAS thường được bám theo nguyên tắc “giá gốc” và nó không còn phù hợp với hiện tại khi mà môi trường kinh tế được vận động và thay đổi không ngừng. Như vậy, nguyên tắc “giá trị hợp lý” của IFRS sẽ phù hợp hơn với bối cảnh kinh tế hiện tại.
- Chuyển đổi từ chuẩn mực kế toán quốc gia sang IAS khá bất cập
Mỗi quốc gia lại có chuẩn mực kế toán riêng mình như Việt Nam là VAS, Mỹ là US GAAP… Tuy mỗi chuẩn mực kế toán quốc gia đều dựa trên IAS làm tiêu chuẩn nhưng lại được biến đổi để phù hợp với chính sách kinh tế của từng nước.
Hiện nay, khi nền kinh tế ngày các mở cửa, việc công ty của quốc gia này được niêm yết trên sàn chứng khoán của quốc gia khác gặp khá nhiều khó khăn, do báo cáo tài chính không đồng bộ.
Bên cạnh đó, các công ty con, công ty liên kết nằm ở những quốc gia khác đối với công ty mẹ cũng gặp khó khăn trong chuyển đổi báo cáo tài chính. Do đó, việc mua bán cổ phần, đầu tư liên quốc gia gặp một số khó khăn và bất cập.
- IFRS có thể làm chuẩn mực chung trên toàn thế giới
Việc sử dụng IFRS để làm chuẩn mực chung cho báo cáo tài chính trên toàn thế giới khiến các doanh nghiệp có tiếng nói chung. Điều này làm tăng tính minh bạch cho những công ty áp dụng và tạo sự tin tưởng cho các nhà đầu tư. Trong bối cảnh mở cửa toàn cầu, việc tạo chuẩn mực chung là điều cần thiết để nền kinh tế vận động nhanh chóng và thuận tiện.
- Bộ Tài chính đã phê duyệt đề án áp dụng IFRS tại Việt Nam
Từ các tiêu chí trên, Bộ Tài chính đã nhận thấy chuẩn mực chung của toàn thế giới và đang được phổ biến ở nhiều quốc gia nên vào ngày 16/03/2020, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã phê duyệt Đề án áp dụng IFRS tại Việt Nam. Vì vậy, để không bị “lạc hậu” việc áp dụng IFRS là cần thiết cho kế toán.
Tóm lại, việc chuyển đổi từ Chuẩn mực kế toán quốc tế (IAS) sang Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS) cũng như áp dụng IFRS tại Việt Nam là vô cùng cần thiết. Điều này tạo nên một chuẩn mực cụ thể về báo cáo tài chính trên toàn thế giới để phù hợp với hội nhập và mở cửa. Để biết thêm chi tiết, xin vui lòng liên hệ thông tin sau.
